«Επιλέξαμε τα Σπάτα για μόνιμη κατοικία το 1991. Έπειτα από διαμονή 15 χρόνων στην Αθήνα, αποφασίσαμε με τη σύζυγό μου πριν από 18 χρόνια να ανακαινίσουμε το πατρικό μου σπίτι και να εγκατασταθούμε μόνιμα εδώ. Είμαστε ευχαριστημένοι για την απόφασή μας, αφού με την ανάπτυξη των νέων δρόμων η περιοχή είναι κέντρο- απόκεντρο».
Τα Σπάτα, όπως εξηγεί ο αρχιτέκτων, δρ πολεοδόμος Σπύρος Τσαγκαράτος, «οφείλουν την ανάπτυξή τους ως σύγχρονου οικονομικού κέντρου κατά κύριο λόγο στο αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος” και είναι “δημιούργημα” της αγοράς».
Με το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας και Αττικής που παρουσιάστηκε πρόσφατα από το ΥΠΕΧΩΔΕ, τα Σπάτα με την Παλλήνη και το Κορωπί στα Μεσόγεια, η Νέα Μάκρη με τον Άγιο Στέφανο και το Καπανδρίτι που αποτελούν τον άξονα ανάπτυξης της Βορειοανατολικής Αττικής, η Ελευσίνα και τα Μέγαρα που αποτελούν τον άξονα στη Δυτική Αττική και το λιμάνι τού Λαυρίου φιλοδοξούν να γίνουν οι νέες «πρωτεύουσες» του Λεκανοπέδιου. Τα Μεσόγεια γνωρίζουν πληθυσμική έκρηξη, καθώς οι μόνιμοι κάτοικοι σήμερα είναι υπερδιπλάσιοι εκείνων του 1981. Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι των Μεσογείων ξεπερνούν τις 410.000, από περίπου 200.000 το 1981. Ωστόσο η περιοχή εξακολουθεί να υστερεί σοβαρά σε υποδομές με σοβαρότερη την έλλειψη αποχετευτικού δικτύου.
Διάσπαρτη δόμηση. «Αυτές οι πόλεις... βαφτίζονται πρωτεύουσες “νομιμοποιώντας” μια δυναμική που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια από την αγορά του real estate», υποστηρίζει ο καθηγητής Πολεοδομίας και αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) Γιάννης Πολύζος. « Χωρίς τις υποδομές και τις υπηρεσίες δεν υπάρχει η έννοια της αστικότητας και δεν ξεκαθαρίζεται ποιες περιοχές δεν θα δομηθούν. Αυτό σημαίνει διάσπαρτη δόμηση, ενίσχυση των μετακινήσεων με Ι.Χ. αφού δεν βρίσκεις όλα όσα χρειάζεσαι σε μια πόλη, ενώ μειώνεται και το απόθεμα της γης.
«Όταν βρέχει πλημμυρίζουν οι δρόμοι αφού δεν υπάρχει αποχέτευση», λέει o συγκοινωνιολόγος κ. Νίκος Παπαχρήστου.
Τόσο στο Ρυθμιστικό του 1985 όσο και στο νέο, προωθείται η ιδέα της «συμπαγούς πόλης» και της ανάγκης να υπάρχει περίσσευμα γης- κυρίως αγροτικής. Στην πράξη όμως συμβαίνει το αντίθετο. Αντί για αποκέντρωση σε κεντρικές περιοχές μεγάλων δήμων προκλήθηκε, όπως επισημαίνει ο πολεοδόμος- χωροτάκτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλίας Δημήτρης Οικονόμου, «γραμμική αποκέντρωση, δηλαδή ανάπτυξη κατά μήκος βασικών οδικών αξόνων. Υπάρχουν παντού διάχυτες οικιστικές αναπλάσεις. Αυτό είναι ενάντια στη λογική της συμπαγούς πόλης, στην οποία επέστρεψε η Ευρώπη τα τελευταία 15 χρόνια. Γιατί πάμε ανάποδα;
Το μυστικό είναι η κατακερματισμένη ιδιοκτησία. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, το 80% των νοικοκυριών στην Ελλάδα έχει κάποιο αξιοποιήσιμο εκτός σχεδίου οικόπεδο. Στην Ευρώπη το ποσοστό αρχίζει από 5% και δεν υπερβαίνει το 45% στην Ισπανία, στη Νότια Ιταλία και στη Νότια Γαλλία». Σε εκκρεμότητα είναι η ένταξη στο σχέδιο πόλεως έκτασης περίπου 150.000
στρεμμάτων», λέει ο νομάρχης Ανατολικής Αττικής Λεωνίδας Κουρής.
«Παράλληλα το μεγάλο πρόβλημα, εκτός από τις βασικές υποδομές (κυρίως σε αποχέτευση όπου οι συνδέσεις είναι κάτω από το 10%), είναι η έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού. Ακολουθούν οι ελλείψεις σε υποδομές υγείας».
«Τα τελευταία 5 χρόνια υπάρχει τάση επιστροφής σε μέρη που εγκατέλειπαν, κυρίως τη δεκαετία του ΄80», επισημαίνει ο σύμβουλος διαχείρισης ακινήτων Νίκος Γιαννουλέλης. «Οι βασικές ελλείψεις σε υποδομές που παρατηρούνται στις νέες “πρωτεύουσες” του διευρυμένου Λεκανοπεδίου, απογοητεύουν πολλούς ιδιοκτήτες που αναζητούν τρόπο να γυρίσουν σε πιο κεντρικές περιοχές. Η κατάσταση έχει ως εξής: τα κοντινά Μεσόγεια (Γέρακας, Παλλήνη, Γλυκά Νερά, Κάντζα) μπόρεσαν και ενσωματώθηκαν στον αστικό ιστό. Όπου όμως παρεμβαίνει αγροτική γη και μετά απλώνεται οικισμός, όπως συμβαίνει σε περιοχές στο Κορωπί και το Μαρκόπουλο, παρατηρείται στασιμότητα αφού έχουν ακόμη τον χαρακτήρα του χωριού. Ήδη, σε περιοχές όπως ο Άγιος Στέφανος και η Άνοιξη σημειώνεται πολύ έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα όπως και ελλείψεις σε βασικά δίκτυα. Προσωπικά θεωρώ ότι οι αυξημένες τιμές στα ακίνητα είναι ένα πυροτέχνημα που δημιουργούν οι αυξημένες προσδοκίες πολλών ιδιοκτητών».
Απόθεμα γης. «Με τις κλιματικές αλλαγές τίθεται επιτακτικά το ζήτημα να υπάρχει αγροτική γη. Δυστυχώς όμως γι΄ αυτό το θέμα δεν υπάρχει κανένα όραμα», επισημαίνει η αρχιτέκτων- πολεοδόμος Βιβή Μπάτσου.
Όπως επισημαίνει ο τομεάρχης ΥΠΕΧΩΔΕ του ΠΑΣΟΚ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά Γιάννης Μανιάτης, «η σύγχρονη ευρωπαϊκή προσέγγιση στηρίζεται στη λογική της συμπαγούς πόλης στον ήδη υφιστάμενο πολεοδομικό ιστό, χωρίς επεκτάσεις μεγάλης κλίμακας. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να κρατήσουμε άχτιστη την αγροτική γη για να αποφύγουμε όσο γίνεται τον υδροκεφαλισμό των πόλεων. Αυτό το βλέπουμε πλέον και στις ΗΠΑ. Παράλληλα, το τελευταίο διάστημα κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος η αρχή της “εσωτερίκευσης του εξωτερικού κόστους”, όπου μπαίνει και η παράμετρος που αφορά τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από το έργο. Λέμε “όχι” στην πλήρη εξάπλωση της πόλης, “ναι” υπό προϋποθέσεις στις νέες εντάξεις και “όχι” στα real estate παιχνίδια με τη γη.
Επιπλέον, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πόσο πληθυσμό αντέχει το Λεκανοπέδιο».
Αποτυχημένη τακτική που δοκιμάστηκε στην Ευρώπη
«Η πρακτική των επεκτάσεων δοκιμάστηκε τις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70 στο Λονδίνο και το Παρίσι και απέτυχε. Έτσι, τα τελευταία περίπου 20 χρόνια στην Ευρώπη ξαναγυρίζουν στα κέντρα των πόλεων με μεγάλες αναπλάσεις, όπως τα doclands στο Λονδίνο και η περιοχή defence halles στο κέντρο του Παρισιού», εξηγεί ο κ. Τσαγκαράτος. «Η νέα ευρωπαϊκή αντίληψη προβλέπει αναβάθμιση των πόλεων και αύξηση της πυκνότητας στις ήδη διαμορφωμένες περιοχές για αύξηση των ελεύθερων χώρων. Στην Ελλάδα όμως με αυτό που σχεδιάζεται, επιτυγχάνεται τεχνητή αύξηση της γης με παιχνίδια που στήνουν μεσίτες και κατασκευαστές, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζονται η Δυτική Αθήνα και η Β΄ Περιφέρεια Πειραιά και να δημιουργούνται στα χαρτιά δήθεν νέες πρωτεύουσες, οι οποίες όμως δεν έχουν τη δομή αστικής περιοχής αλλά χαρακτηριστικά αγροτικής πόλης».
Όπως υποστηρίζει ο πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ελλάδας Τάκης Γεωργακόπουλος «το να βαφτίζεις μια περιοχή υπερτοπικό κέντρο δεν σημαίνει τίποτα. Μια εμπορική ανάπτυξη- κυρίως με εμπορικά και εκθεσιακά κεντρα - δεν προσδίδει σε μια περιοχή στοιχεία κοινωνικής συνοχής.
Είναι καιρός να δούμε και το ενδεχόμενο η Αττική να έχει τον χαρακτήρα της ανοιχτής πόλης. Μια πόλη όλη η Αττική, σαν να υπάρχει ένα πολεοδομικό συγκρότημα, με ξεκάθαρες και συγκεκριμένες χρήσεις γης».
ΠΗΓΗ - "ΤΑ ΝΕΑ Online "Έντυπη Έκδοση" 30-31 /5/2009
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου